Wetenschap en kunst ontmoeten elkaar in subtiele fotografie

Als het aan Kristof Vrancken ligt, focussen we ons allemaal maar beter op de schemerzone. Zwart-wit is niet de toekomst, de samenleving zou veel meer baat hebben bij het wegstappen van polarisatie en het kijken naar verrijkende discussies “in between”.

Zijn fascinatie voor de relatie tussen mens en natuur is een constante. De ‘zin om te kijken’ gaf de doorslag om fotografie te gaan studeren en niet biologie. Momenteel doet Vrancken een doctoraat aan de LUCA School of Arts; de link tussen wetenschap, ecologie en het landschap is het uitgangspunt, hoe de mens zich hier tegenover verhoudt de belangrijkste vraag. “We moeten weg van antropocentrisme – van het centraal plaatsen van de mens – en vooral van die binaire shift tussen mens en natuur.”

“We moeten weg van die binaire shift tussen mens en natuur. Het is niet het een of het ander.”

Kristof Vrancken

Zoektocht naar het onverwachte

Om die omschakeling te kaderen, groef Vrancken in de geschiedenis van de fotografie en kwam hij uit bij een procedé uit 1840: het anthotype – ‘anthos’ is Grieks voor bloem. Kleurpigmenten op basis van planten en bloemen zoals vlierbes of klaproos worden geëxtraheerd en dan belicht door de zon. Hierdoor breken de pigmenten af en ontstaat een beeld. Het landschap zelf bepaalt het beeld, de planten leiden de fotograaf. “Op die manier krijgt het landschap zijn handelingsvermogen terug.”

De shift van digitale fotografie naar het anthotype-proces betekende van nul beginnen. “Je neemt uiteraard veel mee, maar ik heb alles opnieuw in vraag gesteld, de betekenis van een hedendaagse fotograaf volledig gedissecteerd.” Wat hij wilt, is serendipiteit; terug naar een proces waarvan de uitkomst onverwacht is. Kristof toont met zijn beelden de schoonheid van desolate plekken waar de menselijke invloed nooit ver weg is.

“Ik heb de betekenis van de hedendaagse fotograaf volledig gedissecteerd. In vraag stellen, ‘het waarom’ is zo belangrijk.”

Kristof Vrancken

Subtiel activisme via participatieve kunst

“Ik wil een onwetende meester zijn: samen ontdekken, leren, kennis delen …, naar het idee van de Franse filosoof Jacques Rancière. Niet belerend zijn maar verandering laten zien.” Kristof is niet alleen opleidingshoofd Beeldende Kunsten aan LUCA School of Arts, Campus C-Mine, ook in zijn werk staat sociale interactie centraal. Met verschillende participatieve projecten verbindt hij kunst, wetenschap en de gemeenschap. Zo bracht hij met het project mijnKOOL kunst buiten de museummuren: rodekoolplantjes in Genkse tuinen leverden de deelnemers portretten op, geprint met het sap van hun rodekoolplantje.

Samen in vraag stellen, durven na te gaan waarom zonder polarisering als uitkomst. “We moeten onze visie op menszijn herzien, willen we een antwoord kunnen bieden op de klimatologische vraagstukken van vandaag. Die zijn vaak zo abstract dat een verrijking met cultuur noodzakelijk is om het behapbaar en begrijpelijk te maken.” Die kruisbestuiving tussen wetenschap en kunst krijgt steeds meer vorm en is Kristofs leidraad voor de toekomst.  

Sinds december heeft hij zijn atelier – je kan het evengoed gemuteerd lab of ontmoetingsplek noemen – in de Vonk-residenties aan de Kempische kaai in Hasselt. “Vonk is meer dan een ruimte; ze bieden ondersteuning en openen deuren. Zo waardevol voor heel Limburg.” Kristof Vrancken heeft vanaf 12 juni 2021 in Z33 in Hasselt een expo die u zonder twijfel onderdompelt in een uitdagende mix van wetenschap, kunst en ecologie – iets om in uw agenda te noteren.

Meer info over deze kunstenaar via www.kristof-vrancken.com of Instagram