Met FESTIFIFTY blikt het cultuurcentrum Hasselt terug, maar wil het vooral vooruit kijken. Corona zorgde voor een pragmatische impuls in de kunstwereld, de sector staat met beide voeten in de realiteit. Een reden voor directeur Gerhard Verfaillie om alles open te gooien en een soort van vrijplaats te scheppen waar creatie een centrale rol speelt.

Het startschot voor het feestprogramma FESTIFIFTY werd in augustus gegeven. Vijf maanden lang staan er 50 projecten op de agenda. Een feest waar zo veel mogelijk mensen, zo divers mogelijk – in artistieke vorm en in doelpubliek – van kunnen genieten. De quote van artieste Laurie Anderson “History is an angel being blown backwards into the future”, is het motto. “Uiteraard kijken we naar de toekomst, maar we moeten meenemen wat we zijn”, vertelt Gerhard Verfaillie.

CREATIE EN TALENTONTWIKKELING ALS BELANGRIJKE PIJLERS

Cultuurcentra ontstonden om te tonen wat er leeft. Deze verspreidende functie vindt Verfaillie te beperkt. “Het element ‘maker’ ontbreekt te veel. Ik stel mij de vraag hoe een huis zoals dit mee kan ondersteunen, de artistieke creatie kan bevorderen. Niet elk cultuurcentrum moet het zo aanpakken en uiteraard moet je een aantal keuzes maken. Maar ik wil creatie binnenbrengen. De focus leggen op presenteren én talentontwikkeling.” Ook het programma van FESTIFIFTY draagt bij aan deze belangrijke pijler met onder meer actieve projecten als PerronGeluk, Dichter bij de stad en TaxiBEDRIJF. Ook 50X50 is een creatie-opdracht. Vier Hasseltse fotografen brengen 50 vijftigjarigen in beeld. Niet zomaar een portretfoto, wel een karakterstudie waarbij de persoonlijkheid van de geportretteerde – en onrechtstreek ook van de fotograaf – vertaald wordt in beeld.

“Ik wil creatie binnenbrengen.
De focus leggen
op presenteren én talentontwikkeling.”

DE TOEKOMST VAN CULTUURCENTRA

Het decreet van 1973 besliste om overal in Vlaanderen cultuurcentra neer te zetten. “Een fantastisch concept; dat er niet binnen de 30 maar binnen de 10 kilometer een cultuurcentrum te vinden is. Dat zijn we een beetje vergeten.” Volgens Gerhard valt dat te wijten aan het diffuse karakter. Het imago van cultuurcentra blijft vaag. Het is soms moeilijk om een evenwicht te vinden tussen lokale en professionele kunstenaars. “Sommige centra specialiseren zich in een bepaald domein, zoals muziek. Maar ik zie ons eerder als een goedgevulde fruitkorf. Het is net die diversiteit die het uitdagend maakt en ook toelaat om over de grenzen heen te kijken.”

FOCUS OP LENS BASED ART

Binnen de beeldende kunsten focust CCHA zich op lens based art. In een regio met ooit beperkte mogelijkheden voor de beeldende kunsten, ging CCHA zich professionaliseren en inzetten op tekenen, schilderen en grafiek. Met Gerhard Verfaillie aan het roer verschoof die focus naar fotografie. “Ik heb zelf fotografie gestudeerd en een analyse van de regio leerde dat er ook voor deze kunstvorm weinig ruimte is. Ook onze jongerenwerking was enthousiast, beeldcultuur zit dicht op de huid van veel mensen.” Voor de tentoonstellingen rond fotografie heeft Verfaillie een duidelijke visie: “Ik wil minder tentoonstellingen, ik wil dat ze langer staan én ik wil dat ze zich verbinden met de andere genres in dit cultuurhuis.”

Een van de fotografietentoonstellingen in het kader van FESTIFIFTY is East Enders. De naam verwijst naar een wijk in Londen die een sterke evolutie doormaakte. Transitie staat dan ook centraal. Als dingen veranderen, hoe kijken we daar dan naar? “Mensen slaan hun eigen beeld op en projecteren dat op de werkelijkheid. Wanneer hun beeld niet meer overeenkomt met de werkelijkheid, geraken ze in de war en proberen ze zich te beschermen door oordelen en vooroordelen te projecteren. Ze zoeken naar bevestiging van het beeld dat ze kennen. Als een soort van zelfverdedigingsmechanisme kijken ze niet meer naar de werkelijkheid, maar naar hun eigen geprojecteerde beeld daarvan.” In East Enders II onderzoeken fotografen uit west (o.a. Koen Broos, Sébastien Cuvelier, Lieven Gouwy, Jackie Mulder) en oost (Annika Haas, Zsofia Si- vak) hoe we vanuit westelijk Europa naar het oostelijke deel kijken. Het is een sterke reeks over transitie en identiteit.

CULTUUR ALS RAAM OP DE WERELD

De vinger leggen op een constante in vijftig jaar CCHA is moeilijk, maar dat er een evolutie was, is zeker. In de periode 1956-1972 was er het visionaire idee van een Hasseltse burgemeester om een cultuurhuis voor heel de provincie te bouwen. Zo een ambitieus voorstel zou nu onmogelijk zijn, maar toen werkte het wel. Lange tijd was CCHA hét cultuurhuis met een echte magneetfunctie. Maar de maatschappij veranderde, er kwamen meer cultuurcentra en dat vroeg om herdefiniëring. “Je kan niet al het fruit aanbieden in je fruitkorf. Ook CCHA heeft duidelijke keuzes gemaakt die het vandaag nog volgt”. De nadruk ligt op WOORD (theater, letteren), MUZIEK (klassiek, post-klassiek, Hoge Noorden), DANS en BEELD. “Naast het verbinden met de regio moeten we ook internationaal werken, het raam op de wereld openhouden. Hoe kunnen we nu in grenzen denken als het om kunst gaat? Samenwerkingen zorgen voor een andere, verrijkende artistieke visie. Soms moet je precies je eigen esthetiek durven te bevragen om te verruimen.”

“Hoe kunnen we nu
in grenzen denken als het om kunst gaat? Samenwerkingen zorgen voor een andere, verrijkende artistieke visie. Soms moet je je eigen esthetiek durven te bevragen om te verruimen.”

“Ik wil verder een huis uitbouwen waar er een wederzijdse, uitdagende en boeiende dialoog is tussen publiek en kunstenaars.” Gerhard Verfaillie ziet het complete CCHA-team als bemiddelaars tussen kunstenaar en publiek, ook in de toekomst. Met als doel projecten op poten zetten die de dag nadien nog blijven rondspoken in het hoofd van het publiek. “Als we in die mate kunnen interveniëren in het leven van mensen, als we een soort van emotionele staat veroorzaken, zijn we meer dan geslaagd.”

Nog tot eind december zijn er in het kader van FESTIFIFTY allerlei projecten te zien in het CCHA.